داریوش بزرگ

سومین پادشاه هخامنشی فرزند ویشتاسپ (گشتاسپ).

وی به یاری سران طوایف پارس سلطنت را از دست گوماته مغ خارج کرد و خود به پادشاهی رسید،دشمنان تاج و تخت را مغلوب کرد، در تشکیلات کشوری و لشکری ابتکاراتی پدید آورد و تسلط و نفوذ خود را از سوی شمال خاوری تا سیردریا، از جنوب خاوری تا کنار رود سند، از سوی باختر تا شبه جزیره بالکان توسعه داد، و همۀ ملل آسیای غربی و آسیای میانه و مصر و حبشه را زیر فرمان خود آورد.

تخت جمشید، پایتخت بهاری هخامنشیان به دستور داریوش بزرگ بنا شد.

در زمان او جنگ‌های ایران و یونان - مشهور به جنگ‌های مادی - شروع شد و سپاهیان داریوش پس از سوزاندن شهر ارتری در جنگ ماراتن شرکت کردند، ولی نتیجۀ قطعی بدست نیاوردند. البته بعدها خشایارشا توانست آتن را تسخیر و آن شهر را آتش بزند.

داریوش بزرگ در صدد تهیۀ تجهیزات کامل برای حمله مجدد به یونان بود که اجل مهلتش نداد و وی پس از 35 سال پادشاهی درگذشت.

وی سلطانی دادگر و سیاستمداری بزرگ بود. بدستور او بین رود نیل و دریای سرخ آبراهی ساخته شد که به کانال داریوش معروف است. امروزه بسیاری، کانال داریوش را همان کانال سوئز می‌دانند اما این طور نیست و کانال سوئز بین دریای مدیترانه و دریای سرخ است درحالیکه کانال داریوش رود نیل را به دریای سرخ وصل می‌کند.

داستانی از عظمت داریوش بزرگ

بنابه روایت عبدالعظیم رضایی در کتاب تاریخ ده هزار ساله ایران داریوش در تسخیر کارتاژ که شکست خورده و مردم آن حاضر به پذیرش شرایط داریوش بودند، ‌به‌جای باجگیری یا چپاول شهر دستور داد که اولاً خوردن گوشت سگ بین آنان ممنوع شود و ثانیا مردم شهر دیگر نباید برای بت خود نوزاد قربانی کنند.( بت آنان طوری ساخته شده بود که دست‌هایش بطور افقی رو به جلو دراز شده بود و مردم نوزادی را بر ساعدهای او گذاشته و زیرش آتش روشن می‌کردند تا کباب شود.) دستور داریوش به یک ملت مغلوب در عصری که اکثر پادشاهان ملل شکست خورده را تارومار کرده و غارت می‌نمودند، از بزرگ‌ترین افتخارات ایرانیان است.